EXPOSITIE HORIZON
foto_video_object
Opening:
21-01-2023 vanaf 11:30 tot 15:30
Oude Naarderweg 14, 1251BK Laren
Elke vrijdag open van 12:00 tot 17:00. En op afspraak: +31622795069
TITUS SWART
Het oeuvre van conceptueel kunstenaar Titus Swart (°1958, woont en werkt in Amsterdam) drijft op verwon- dering en ontroering voor de tijdloze schoonheid van ongerepte landschappen.
Vertrekkend van een bewustzijn van de hardhandige menselijke omgang met de aarde en de desastreuze gevolgen, biedt het oeuvre van Titus Swart een tegengewicht. Door zijn eigen fictieve realiteit te creëren plaatst de kunstenaar de schoonheid, eenvoud en rust van onze planeet in het licht. Swarts werk
is vrij van anekdotiek, levende zielen en menselijke sporen. Het is een positief antidotum voor de huidige klimaatverandering waarin oceanen verzuren, de biosfeer afbreekt en biodiversiteit terugloopt.
Al wandelend leest Titus Swart de natuur door goed te kijken en materiaal te verzamelen. Zoals rietsigaren, zandsteen, twijgjes, grassen, wortels en stukjes boomschors. Betoverd door de mathematische basis van de natuur, wil hij deze wonderlijke logica visueel vertalen. De kunstenaar gaat vervolgens systematisch te werk. Hij transformeert de gevonden materie tot “objecten” door alles zorgvuldig te ordenen, te drogen, te abstraheren en (al dan niet vergroot) secuur te presenteren in stijlvolle passepartouts of perspex/ glazen omhulsels. Swart is immers een estheet pur sang.
Naast objecten werkt Titus Swart ook met een gigantisch archief aan fotografisch beeldmateriaal dat hij de voorbije decennia maakte. Zijn fotografische opnames voeren ons langs vergezichten van stille waters, heuvelruggen en bergflanken. Imposante luchtpartijen en horizonten springen in het oog. Swart neemt ons ook mee naar sereen in beeld gebrachte details van boomkruinen en -schorsen, rotspartijen en zandoppervlaktes. Als geen ander brengt hij de materialiteit, de textuur, het lijnenspel en de vorm van deze natuurelementen in beeld.
Titus Swart documenteert specifieke plaatsen in verschillende jaargetijden en weersomstandigheden. Soms brengt hij dezelfde plaats een volledig etmaal in beeld. Deze aanpak is ontstaan in IJsland.
De kunstenaar schrikt er ook niet voor terug om verschillende locaties op eenzelfde tijdstip te foto- graferen en naast elkaar te tonen. Getuige hiervan zijn beelden van de Waddenzee en het IJsselmeer, beide gemaakt door de camera 180° te draaien op de Afsluitdijk. Of het IJsselmeer en het Markermeer in beeld gebracht vanop de Houtribdijk.
Titus Swart werkt consequent. Hij houdt ervan
om twee, drie, vier, tot zelfs vijf beelden bij elkaar
te brengen. De verbeelding begint vervolgens te verbinden. Door het beeld links kijk je anders naar het beeld rechts, en omgekeerd. Zoals de juxtapositie van opnames van zandstructuren die er door de winderosie allen totaal anders uitzien; de combinatie van zwart-witte prints van boomkruinen naast opnames van stukjes gekleurde schors; of found footage geconfronteerd met eigen beeldmateriaal van historisch beladen landschappen.
Opmerkelijk zijn de combinaties van (zee)land- schappen waarbij de horizonten naadloos in elkaar overvloeien waardoor de weidsheid ongeziene proporties aanneemt. De ene foto oogt bijvoorbeeld iets dreigender door overjagende wolken, terwijl de andere een meer vredige, zonovergoten variant laat zien. In zijn latere werk onderzoekt Swart ook het effect van botsingen en herhalingen van verschillende horizonten. De aanwezigheid van de horizon is in zekere zin verankerd in de Nederlandse culturele traditie. Van de zeventiende-eeuwse schilderkunst tot Piet Mondriaan die met zijn geometrisch-abstracte vormentaal zich wilde bevrijden van de horizonlijn.
Titus Swart doet ons op een andere manier naar landschappen kijken. Zijn werk doet ons ontsnappen aan de waan van de dag. Het is een statement in nederigheid. Bedachtzaam, troostend en onthecht.
Sofie Crabbé